Reconstruction:ප්‍රොටෝ-ඉන්දු-යුරෝපීය/ḱe

මෙම ප්‍රොටෝ-ඉන්දු-යුරෝපීය ප්‍රවේශය තුළ ප්‍රතිනිර්මිත යෙදුම් සහ මූල අඩංගු වෙයි. ඒවා ඍජු ලෙසම ඔප්පු කොට නොමැත, නමුත් සංසන්දනාත්මක සාක්ෂි වලට අනුව පැවති බවට උපකල්පනය කොට ඇත.

ප්‍රොටෝ-ඉන්දු-යුරෝපීය

Particle

*ḱi- ~ *ḱe- ~ *ḱo- or *-ḱe

1. Deictic particle, here
2. Post-positional demonstrative particle, this

භාවිත සටහන්

The particle in Proto-Indo-European was indeclinable. Some daughter languages, particularly Balto-Slavic, Germanic and Armenian added pronominal inflection later, as also occurred with particles *de, *h₂ew, and *gʰe.

Although it does not have an exact equivalent in English, ප්‍රංශ là and අරාබි ها (-hā) are used in the same way.

Descendants

• Proto-Italic: *-ke, *ke-
  • Latin: -c (e.g. hic, illic, tunc)
  • Latin: -ce (e.g. ecce)

ව්‍යුත්පන්න යෙදුම්

• *ḱinh₂?
  • Proto-Celtic: *kina
    • Proto-Brythonic: *ken
      • බ්‍රෙටන්: ken (“as, so”)
    • Old Irish: cen (“without”)
• *ḱíteros (contrastive form)
• *ḱís (innovative i-stem pronoun)
• *ḱós (innovative o-stem pronoun)
  • Proto-Anatolian: *ḱā́s
    • Palaic: [script needed] (kāt)
  • Proto-Celtic: *koi (from the locative singular)
  • ⇒? *ḱom (“with”)

Compounds

• *ǵʰé-ḱe, ǵʰó-ḱe
  • Proto-Italic: *he(i)ke, *hoke ?
    • ලතින්: hic, haec, hoc (see there for further descendants)
• *ḱi-h₂éh₃mr-om
  • Proto-Hellenic: *ťāmeron
    • පුරාතන ග්‍රීක: σήμερον (sḗmeron) (see there for further descendants)
• *h₁é-ḱey-h₁(e)nos (formed with the augment *h₁é and pronoun *h₁enos)
  • Proto-Hellenic: *ékeyenos
    • පුරාතන ග්‍රීක: ἐκεῖνος (ekeînos) (see there for further descendants)
• *ḱyés-dʰh₁- (with *dʰeh₁- (“to put”)) (the Latin is alternatively < *ḱye-sd-, with *sed- (“to sit”))
  • >? Proto-Indo-Iranian: *sáydʰati
    • Proto-Indo-Aryan: *sáydʰati
      • සංස්කෘත: सेधति (sedhati, “to drive, chase away”)
    • Proto-Iranian: *sáydʰati
      • Avestan: 𐬯𐬌𐬌𐬀𐬰𐬛𐬀𐬝 (siiazdat̰, “will chase away”)
  • >? Proto-Italic: *kezdō
    • ලතින්: cēdō (see there for further descendants)